Internet Radio , Radio IP , Radio Port หรือ Radio Online

Internet Radio , Radio IP , Radio Port หรือ Radio Online จะเรียกอะไรก็มาลองทำใช้กัน
เกริ่นนำ
ไม่รู้จะเรียกอะไรกันแน่ Internet Radio, Radio IP, Radio Port หรือ Radio Online เอาเป็นว่ามันคือการฟังเพลงหรือวิทยุทาง Internet คล้าย ๆ กับฟังทางเครื่องรับวิทยุธรรมดาครับ แต่เจ้านี่จะฟังได้จากทุกที่ ที่มีอินเทอร์เน็ต และโปรแกรมสำหรับเล่นอย่างเช่น Windows Media Player, Real Player, JetAudio และอื่น ๆ หรือไม่ก็มีโปรแกรมที่ไว้สำหรับฟังโดยเฉพาะ
ซอฟแวร์สำหรับทำ Radio Online ก็มีอยู่หลายตัว แต่บทความนี้จะใช้ SHOUTcast จาก www.shoutcast.com ซึ่งสามารถใช้ได้ทั้งระบบปฏิบัติการ Windows 95/98/ME/NT/2000/XP, Mac OS X, FreeBSD, Linux, and Solaris บทความนี้จะพูดถึงเฉพาะการติดตั้งและใช้งานในระบบ Linux/UNIX เท่านั้น แต่การติดตั้งใช้งานใน Windows ก็สามารถทำได้เหมือน ๆ กัน ไม่แตกต่างกันมากนัก

ขั้นตอนการติดตั้ง SHOUTcast server
1. ดาวน์โหลด SHOUTcast เวอร์ชั่นล่าสุดได้ที่ http://www.shoutcast.com/download (ขณะเขียนบทความนี้เป็นเวอร์ชั่น 1.9.8 ) (http://www.binarywebhost.com/radio-online/images/image001.gif)หรือ http://www.shoutcast.com/downloads/sc1-9-8/sc_serv_1.9.8_Linux.tar.gz จากนั้นทำการแตกไฟล์โดยใช้คำสั่งtar -zxf sc_serv_1.9.8_Linux.tar.gz เสร็จแล้วจะได้ไฟล์ต่าง ๆ ดังนี้
README.TXT ไฟล์แสดงข้อมูลต่าง ๆ ของ SHOUTcast
sc_serv ไฟล์ที่ทำหน้าที่เป็น SHOUTcast Server
sc_serv.conf ไฟล์ configuration ของ SHOUTcast

2. แก้ไขไฟล์ sc_serv.conf เพื่อปรับค่าต่าง ๆ ให้ถูกต้องเหมาะสม โดยจะปรับเฉพาะค่าที่สำคัญดังนี้


PortBase:
พอร์ตสำหรับใช้ในการติดต่อระหว่าง Server และผู้ใช้ โดยค่าเริ่มต้นจะตั้งไว้ที่พอร์ต 8000 แต่ในกรณีที่ต้องการทำงานหลาย ๆ Server จะต้องทำการกำหนดพอร์ตให้แตกต่างกัน โดย 1 Server จะใช้ 3 พอร์ตต่อกัน คือ 8000 – 8002 และในระบบ Unix จะไม่ให้ใช้พอร์ตต่ำกว่า 1024 เพราะสงวนไว้ให้สำหรับ root

MaxUser:
จำนวนผู้ฟังสูงสุดที่เข้าฟังพร้อมกันได้ โดยการกำหนด MaxUser นี้จำต้องคำนึงถึงการใช้งานจริง คือจะต้องคำนวณจาก Bandwidth และ Bitrate ที่ใช้ ยกตัวอย่างเช่น ถ้ากำหนด bitrate ที่ 32 kbps และมี bandwidth ในการให้บริการ 2 Mbps จะสามารถให้บริการสูงสุด 2048/32 = 64 คนพร้อมกัน โดยประมาณ

หรือ ถ้าต้องการทราบ bandwidth ที่ต้องใช้ โดยมี bitrate ที่ 32 kbps และผู้ใช้งานพร้อมกันสูงสุด 100 คน คำนวณได้ดังนี้ 32x100x1.1 = 3520 kbps

Password:
รหัสผ่านที่ใช้ในการส่ง streaming จาก DJ (DSP Plug-in) มาที่ SHOUTcast Serverโดยจะต้องกำหนดในตัวโปรแกรมที่เล่นเพลงในเครื่องของ DJ ซึ่งจะอยู่ในส่วน shoutcast dsp plug-in มีอยู่สองตัวที่นิยมใช้กันคือ winamp และ SAM

Logfile:
ไฟล์สำหรับเก็บ log ของ SHOUTcast Server อาจจะว่างไว้ถ้าไม่ต้องการเก็บ log

SrcIP:
IP ที่รอรับสัญญาณที่ส่งจาก DJ (ในกรณีที่เครื่องมีหลาย IP) แต่ค่าปกติจะตั้งไว้เป็น ANY คือรับได้ทุก IP

DestIP:
IP ที่รอให้บริการแก่ผู้ฟัง (ในกรณีที่เครื่องมีหลาย IP) แต่ค่าปกติจะตั้งไว้เป็น ANY คือรอรับได้ทุก IP

RelayServer:
[เพิ่มเติม] ถ้าตั้งค่านี้ SHOUTcast server จะไม่รับการติดต่อจาก DJ (หรือแหล่งที่ส่งสัญญาณมา) แต่จะรับจาก SHOUTcast server ตัวอื่น เพื่อทำการกระจายสัญญาณต่อไป

RelayPort:
[เพิ่มเติม] พอร์ตสำหรับกระจายสัญณาณสำหรับ RelayServer

3. เรียกให้ SHOUTcast server ทำงานโดยใช้คำสั่ง
sc_serv sc_serv.conf &
หากต้องการใช้งาน SHOUTcast server หลาย ๆ พอร์ต (หลาย ๆ สถานี) ให้ทำการสร้างไฟล์ .conf ขึ้นมาหลาย ๆ ตัวเช่น sc_stataion1.conf, sc_station2.conf แล้วเรียกใช้
sc_serv sc_station1.conf &
sc_serv sc_station2.conf &
ก็จะเป็นการตั้งสถานีได้หลาย ๆ สถานีใน Server ตัวเดียวกัน

4. หากต้องการให้ทำการเริ่มการทำงานของ SHOUTcast server อัตโนมัติเมื่อเปิดเครื่อง Server ก็สามารถเข้าไปตั้งได้ในไฟล์ /etc/rc.local ดังนี้
/path-to-sc_serv/sc_serv /path-to-sc_station1/sc_station1.conf &
/path-to-sc_serv/sc_serv /path-to-sc_station2/sc_station2.conf &
โดย path-to-sc_serv คือตำแหน่งที่เก็บ sc_serve ไว้
และ path-to-sc_station1, path-to-sc_station2 คือตำแหน่งที่เก็บ sc_station1.conf และ sc_station2.conf

ขั้นตอนการติดตั้ง DSP plug-in เพื่อส่งสัญญาณไปที่ SHOUTcast server
ในการส่งสัญญาณจากเครื่องที่ทำหน้าที่จัดรายการ (DJ) จะต้องทำการติดตั้ง DSP plug-in ซึ่งที่นิยมใช้กันจะมีอยู่สองทางเลือกคือ ติดตั้งกับ Winamp และ SAM ซึ่งการติดตั้งทั้งสองแบบสามารถใช้งานได้เหมือนกัน

1. ดาวน์โหลด DSP plug-in จากเว็บ www.shoutcast.com ในส่วน be a d.j. ตามรูป( http://www.binarywebhost.com/radio-online/images/image002.gif )หรือ http://www.shoutcast.com/downloads/shoutcast-dsp-1-9-0-windows.exe
2. ทำการติดตั้ง DSP plug-in ของ Winamp
3. เปิด Winamp ขึ้นมาเพื่อทำการปรับแต่งค่า โดยไปที่ Options -> Preferences เลือก DSP/Effect -> Nullsoft SHOUTcast Source DSP v1.9.0 [dsp_sc.dll] ดังรูป จากนั้นจะมีหน้าต่างการปรับแต่งมาให้(http://www.binarywebhost.com/radio-online/images/image004.jpg)
(http://www.binarywebhost.com/radio-online/images/image006.jpg)
โดยจะต้องใส่ค่าต่าง ๆ ที่สำคัญดังนี้
Address : ใส่หมายเลข IP ของเครื่องที่เป็น SHOUTcast server
Port : ใส่หมายเลข Port ที่เราได้ตั้งไว้ใน sc_serv.conf ในส่วน PortBase:
Password : ใส่รหัสผ่าน ที่เราได้ตั้งไว้ใน sc_serv.conf ในส่วน Password:
Encoder : เลือกตัวเข้ารหัสที่ได้ตั้งไว้โดยดูได้จาก Tab Encoder โดยสามารถปรับแต่งได้ว่าจะทำการส่งสัญญาณที่ระดับใด ตามรูปจะส่งสัญญาณเป็น MP3 ที่ระดับ 96kbps, 4400Hz, Stereo

(http://www.binarywebhost.com/radio-online/images/image008.jpg)
เมื่อทำการปรับค่าต่าง ๆ เรียบร้อยแล้วก็ส่งสัญญาณได้โดยกดที่ปุ่ม Connect เสร็จแล้วทำการเล่นเพลงใน Winamp ก็จะเห็นการส่งสัญญาณไปที่ SHOUTcast server
(http://www.binarywebhost.com/radio-online/images/image010.jpg)
ขั้นตอนการติดตั้ง SAM Broadcaster เพื่อส่งสัญญาณไปที่ SHOUTcast server
หากต้องการใช้ SAM Broadcaster ส่งสัญญาณแทน Winamp สามารถดาวน์โหลดได้ที่ http://www.spacialaudio.com/products/sambroadcaster โดย SAM จะต้องติดตั้งกับฐานข้อมูลด้วย แล้วแต่ความต้องการว่าจะใช้ฐานข้อมูลอะไร แต่แนะนำ MySQL ดาวน์โหลดไปติดตั้งได้ที่ http://www.mysql.com โดยจะต้องติดตั้ง MySQL ก่อน แล้วติดตั้ง SAM Broadcaster หลังจากติดตั้งเสร็จทำการตั้งค่าดังนี้

เปิด SAM Broadcaster ขึ้นมาแล้วไปที่เมนู Window -> Encoders จะมีหน้าต่าง Encoders ดังรูป(http://www.binarywebhost.com/radio-online/images/image012.jpg)

จากนั้นให้เพิ่ม Encoder ใหม่โดยคลิกที่ปุ่มเครื่องหมาย + จะมีหน้าต่างให้เลือกว่าจะใช้ Encoder ตัวไหน ลองเลือกเป็น Legacy MP3 (ACM Codec)(http://www.binarywebhost.com/radio-online/images/image014.jpg)จากนั้นเลือก Bitrate ที่ต้องการได้ที่ปุ่ม Choose Format

(http://www.binarywebhost.com/radio-online/images/image016.jpg)

เปิดไปที่ Server Details ใส่รายละเอียดดังนี้
Server Type : ShoutCast
Server IP : หมายเลข IP ของเครื่องที่เป็น SHOUTcast server
Server Port : หมายเลข Port ที่ตั้งไว้เพื่อให้บริการ
Password : รหัสผ่านในการส่งสัญญาณไปยัง SHOUTcast server

ส่วนใน Station Details จะใส่หรือไม่ก็ได้
(http://www.binarywebhost.com/radio-online/images/image018.jpg)
เสร็จแล้วทำการ Start Encoder และเปิดเพลงใน SAM ก็จะเป็นการส่งสัญญาณไปที่ SHOUTcast server แล้ว ดูได้จากสถานะตามรูปด้านล่าง(http://www.binarywebhost.com/radio-online/images/image020.jpg)(http://www.binarywebhost.com/radio-online/images/image028.jpg)